- EXOMIS
- EXOMISGr. Ε᾿ξωμὶς, tunica sine manicis, seu vestis stricta et angusta, ex qua humeri exercebantur nudique conspiciebantur. Vett. Critici Exomides, ἱμάτια δουλικὰ καὶ ἐτερομάχαλα, vestes serutles ex altera parte manuleatas, interpretantur: et habebat omnino Exomis alam quandam seu manicam latiorem, quae more pallii iniicl ae circumponi posset; Unde Hesych. eam pattim tunicam, partim pallium facit, addensΕ῾τερομάχαλον appellari, quod alteram tantûm alam adsutam haberet. Polluci Exomis dicitur, vestis Comica, tunica scilicet alba, sine ornamentis, in sinistro latere sutur am non habens. Subicit huic adiectum fuisse palliolum album, quod Ε᾿γκόμβωμα dicebatur. Verisimilius tamen est, alam quae ad instar pallioli, potius in sinistar parte fuisse, quo dextra liberior atque operi expeditior esset. Non fuisse tamen solum servorum Exomides, declarat Aristoph. Lysistratâ, ubi cives senes aiunt:Α᾿λλὰ τὴν ἐξωμίδ᾿ ἐκ δυώμεθα ὡς τὸν ἄνδρα δεῖ,Sed Exomidem exuamus, ut virum decet.Et Aelian. Var. l. 9. c. 34. Diogenes, cum venisset Olympiam, et Rhodios quosdam adolescentes videret pretiosis vestibus amictos, ridens inquit: Hic est fastus. Deinde, cum incidisset in Lacedaemonios, εν ἐξωμίσι φαύλαις καὶ ῥυπώσαις, in vili ac sordida Exomide: Hic, inquit, alius est fastus. Quare Suid. interpretatur, tunicam ingenuorum, quae brachia non tegeret, esset tamen vile indumentum. A. Gell. praeterea l. 7. c. 12. eas antiquissimo tempore a Romanis gestatas tradit. Porro tam Festus, quam Pollux, ut visum, Comicum vestimentum Exomidem fuisse aiunt: sc. servorum postquam, enim ea vestis in desuetudinem abiit, antiquus Servorum habitus in scena retentus est. Et quia hoc eius proprium erat, ut humeri extarent, hinc Cynici, qui dextrum humerum exsertum gerebant, inde Ε᾿ξωμίαι et illorum Tribonium Ε᾿ξωμὶς dicta est. Ad tolerantiam quoque Catonis spectabat, quod pro tunica Exomide utebatur, prorsus ad exemplum servorum suorum, apud Plutarch. in Catone etc. A Colobio vero Exomidem sic distingue, ut Colobium dicas tunicam, quae manicas quidem haberet, sed ad cubitum tantum pertinentes: Exomides vero iis omnino carebant, sic ut tota brachia renudarentur. Vide Octav. Ferrar. de Re Vest. passim, inprimis parte 2. l. 4. c. 22. In scena autem servis interdum albae datae exomides, pictae florenti adolescentiae, atrae senibus, interdum puniceae genus quoddam, quam καμπύοην vocabant a flexu. Priscis senibus candidae, de more antiquitatis, Iul. Caes. Scalig. Poet. l. 1. c. 13.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.